Budżet Unii Europejskiej na 2023 r.

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Ostateczne przyjęcie (UE, Euratom) 2023/278 budżetu Unii Europejskiej na rok 2023

JAKIE SĄ CELE AKTU?

Jest to tekst uzgodniony przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej, na mocy którego przyjmuje się budżet Unii Europejskiej (UE) na rok 2023.

Wynosi on 186,6 mld EUR na zobowiązania*, a 168,7 mld EUR na płatności*.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W budżecie przewidziano znaczne środki publiczne na następujące działania:

• pomoc w łagodzeniu poważnych konsekwencji rosyjskiej agresji wobec Ukrainy w samym kraju, sąsiadujących z nim państwach i państwach członkowskich UE;
• wspieranie trwałego ożywienia gospodarczego w wyniku pandemii koronawirusa oraz ochrony i tworzenia miejsc pracy;
• wspieranie dalszych inwestycji w bardziej ekologiczną, cyfrową i bardziej odporną Europę;
• ochrona najsłabszych w Europie i na całym świecie.

Główne obszary wydatków są pokazane poniżej.

	Zobowiązania (mln EUR)	Płatności (mln EUR)
Jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa	21 548,4	20 901,4
Spójność, odporność i wartości Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna Odporność i wartości	70 586,7 62 926,5 7 660,2	58 058,7 50 875,0 7 183,7
Zasoby naturalne i środowisko Wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie	57 259,3 40 692,2	57 455,7 40 698,2
Migracja i zarządzanie granicami	3 727,3	3 038,4
Bezpieczeństwo i obrona	2 116,6	1 208,4
Sąsiedztwo i świat	17 211,9	13 994,9
Europejska administracja publiczna	11 311,3	11 311,3
Tematyczne instrumenty szczególne umożliwiające UE reagowanie na nieprzewidziane wydarzenia dzięki mobilizacji niezbędnych środków finansowych	2 855,2	2 679,8
Środki ogółem	186 616,7	168 648,7

W budżecie określono następujące zobowiązania priorytetowe:

• 14,7 mld EUR na wsparcie sąsiadów UE oraz międzynarodowego rozwoju i współpracy, w tym ukierunkowane zwiększenie środków na Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - Globalna Europa (12,3 mld EUR), z naciskiem na Mołdawię i Ukrainę, migrację w południowym sąsiedztwie oraz program pomocy humanitarnej (1,8 mld EUR) w celu zaradzenia kryzysom na całym świecie;
• 1,5 mld EUR na Fundusz Azylu, Migracji i Integracji oraz 956,8 mln EUR na Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami w celu zintensyfikowania współpracy w zakresie zarządzania granicami zewnętrznymi oraz polityki migracyjnej i azylowej, w tym wsparcia dla państw członkowskich przyjmujących uchodźców z Ukrainy;
• 3 mld EUR na instrument „Łącząc Europę” na nowoczesną infrastrukturę transportową o wysokiej wydajności w celu poprawy połączeń transgranicznych (w szczególności w celu wzmocnienia szlaków solidarności UE-Ukraina, poprawy połączeń energetycznych w następstwie kryzysu energetycznego oraz uzupełnienia planu UE w wysokości 20 mld EUR);
• 295,2 mln EUR na mobilizację wojskową w celu poprawy mobilności cywilnej i wojskowej;
• 3,7 mld EUR na program Erasmus+ na inwestycje w młodych ludzi, w tym uczniów i studentów uciekających z Ukrainy, oraz 332,8 mln EUR dla sektora kultury i sektora kreatywnego w ramach programu „Kreatywna Europa”;
• 62,9 mld EUR na wsparcie odbudowy poprzez pobudzenie trwających inwestycji w spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną;
• 53,6 mld EUR na wspólną politykę rolną oraz 1,1 mld EUR na Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury dla europejskich rolników i rybaków, na wzmocnienie odporności sektorów rolno-spożywczego i rybołówstwa oraz na wszelkie sytuacje kryzysowe;
• 12,4 mld EUR na program „Horyzont Europa” na unijne badania w dziedzinie zdrowia, technologii cyfrowych, przemysłu, przestrzeni kosmicznej, klimatu, energii i mobilności;
• 602,8 mln EUR na program na rzecz jednolitego rynku oraz małe i średnie przedsiębiorstwa w całej UE;
• 739,3 mln EUR na program UE dla Zdrowia dla Unii Europejskiej w dziedzinie zdrowia i na cele zaspokajania potrzeb zdrowotnych obywateli UE;
• 1,5 mld EUR w ramach Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji w celu zapewnienia, że transformacja w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu będzie mieć pozytywny wpływ na wszystkich i 755,5 mln EUR w ramach programu LIFE na rzecz środowiska i działań na rzecz klimatu;
• 309,9 mln EUR na Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego, 945,7 mln EUR na Europejski Fundusz Obronny na wspieranie europejskiej strategicznej autonomii i bezpieczeństwa oraz 157 mln EUR na wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego przez wspólne zamówienia.

OD KIEDY BUDŻET MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 stycznia 2023 r.

KONTEKST

Budżet na rok 2023 to trzeci budżet w ramach budżetu długoterminowego na lata 2021–2027 (wieloletnich ram finansowych ustanowionych na mocy rozporządzenia (UE, Euratom) 2020/2093, w którym przewidziano kwotę 1,074 bln EUR w ramach finansowania UE na okres 7 lat. Równolegle państwa członkowskie będą nadal korzystać ze wsparcia narzędzia NextGenerationEU służącego odbudowie gospodarki oraz z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (rozporządzenie (UE) 2021/241).

Zatwierdzając budżet w listopadzie, instytucje UE zatwierdziły również proponowane zmiany do budżetu na rok 2022, które Komisja przedłożyła wcześniej w tym roku.

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Ostateczne przyjęcie (UE, Euratom) 2023/278 budżetu rocznego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2023 (Dz.U. L 58 z 23.2.2023, s. 1–2053).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady: Plan działania w zakresie mobilizacji wojskowej 2.0 (JOIN (2022) 48 wersja ostateczna, 10.11.2022).

Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia europejskiego przemysłu obronnego - Wzmocnienie przez wspólne zamówienia (COM (2022) 349 wersja ostateczna, 19.7.2022).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – REPowerEU: Wspólne działanie europejskie na rzecz bardziej przystępnej cenowo, bezpiecznej i zrównoważonej energii (COM (2022) 108 wersja ostateczna z 8.3.2022).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę” i uchylające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 (Dz.U. L 249 z 14.7.2021, s. 38–81).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1149 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Dz.U. L 251 z 15.7.2021, s. 94–131).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1148 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Zintegrowanego Zarządzania Granicami, Instrument Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 251 z 15.7.2021, s. 48–93).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1147 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (Dz.U. L 251 z 15.7.2021, s. 1–47).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2021/1147 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1139 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1004 (Dz.U. L 247 z 13.7.2021, s. 1–49).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny Wymiar Europy, zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (Dz.U. L 209 z 14.6.2021, s. 1–78).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/818 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające program Kreatywna Europa (2021–2027) i uchylające rozporządzenie (UE) nr 1295/2013 (Dz.U. L 189 z 28.5.2021, s. 34–60).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/817 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające „Erasmus+”: unijny program na rzecz kształcenia i szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1288/2013 (Dz.U. L 189 z 28.5.2021, s. 1–33).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/783 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) i uchylające rozporządzenie (UE) nr 1293/2013 (Dz.U. L 172 z 17.5.2021, s. 53–78).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/697 z dnia 29 kwietnia 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Obronny i uchylające rozporządzenie (UE) 2018/1092 (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, s. 149–177).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/690 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program na rzecz rynku wewnętrznego, konkurencyjności przedsiębiorstw, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, dziedziny roślin, zwierząt, żywności i paszy, oraz statystyk europejskich (Program na rzecz jednolitego rynku) oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 99/2013, (UE) nr 1287/2013, (UE) nr 254/2014 i (UE) nr 652/2014 (Dz.U. L 153 z 3.5.2021, s. 1–47).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/522 z dnia 24 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia („„Program UE dla zdrowia””) na lata 2021–2027 oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 282/2014 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, s. 1–29).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17–75).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 11–22).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Rady (UE) 2020/2094 z dnia 14 grudnia 2020 r. ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 23–27).

Decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylająca decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz.U. L 424 z 15.12.2020, s. 1–10).

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/96 z dnia 20 czerwca 1996 r. dotyczące pomocy humanitarnej (Dz.U. L 163 z 2.7.1996, s. 1–6).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 19.04.2023